THẬP TỰ GIÁ VÀ Ý NGHĨA CÂY MỘC HÌNH

Tôi nhớ mãi hình ảnh 15 năm trước, khi chứng kiến dòng người chen chúc xếp hàng để quỳ mọp hôn chân các thập tự giá bằng vàng bạc đặt trong "Nhà Thờ Thánh Mộ" (Church of the Holy Sepulchre) do hoàng đế La Mã Constantine ra lệnh xây trên nền đền thờ Venus năm 325. Dòng người sùng tín đã bắt đầu đổ về đây từ khi mẹ ông là thái hậu Helena tuyên bố tìm ra "thập tự giá" thật tại đó. Thế nhưng bao nhiêu tín hữu thực muốn hiểu vì sao Chúa của mình phải bị treo lên một cây gỗ, và nó mang hình gì?

Tôi viết bài này không nhằm khảo cứu, vì đã quá nhiều tư liệu sẳn trên mạng. Tôi tâm tình trong lòng yêu kính Chúa và khát khao tìm hiểu Lẽ Thật với người anh em thực tâm muốn biết vì sao tôi dùng chữ "cây mộc hình".

LƯU Ý QUAN TRỌNG:  Bài viết này tuyệt đối không bài xích biểu tượng thập tự giá của các giáo hội hay ý nghĩa sự chết của Chúa Jesus. Đây thuần túy là sự suy gẫm ngữ nghĩa để không bị bó hẹp niềm tin vào một con chữ hay một thánh tích nào. Tôi tin rằng sự trân quý giá trị hy sinh của Chúa Jesus luôn được Cha ban phước, không vì sự hiểu nhầm chữ nghĩa hay hình ảnh của cây mộc hình mà bị phạt.

1. TỪ CHUẨN THEO TIN LÀNH VIỆT NAM:

"Thập tự giá" là cách chọn danh từ của truyền thống người Tin Lành Việt Nam, không hề phải là từ dịch theo nghĩa nguyên ngữ của Kinh Thánh, mà chỉ thuần tuý là cách nói vay mượn theo ngôn ngữ tượng hình của Hán văn, để ép người đọc phải nhận HÌNH DẠNG của dụng cụ dùng để giết chết Chúa Jesus chính là HÌNH DẠNG của chữ "THẬP" (số mười trong chữ Tàu, giống như dấu cộng), tuyệt nhiên không hề mang ý nghĩa thuộc linh gì và hoàn toàn xa lạ với ý nghĩa nguyên ngữ Hy Lạp!

Đây chỉ lă sự thừa kế cách nói không chuẩn của những người Công giáo Trung Hoa và Việt Nam phải viết chữ Hán từ nhiều trăm năm trước, nghe riết thành quen nên người Tin Lành mặc định tin là chuẩn đúng, không còn nhu cầu dịch lại cho sát nguyên ngữ Kinh Thánh nữa. Phan Khôi là dịch giả Hán văn được thuê dịch Kinh Thánh dù không tin Chúa, các giáo sĩ Tin Lành đến VN thời ấy đa phần đều được huấn luyện / trung chuyển từ Quảng Châu, Hội Trưởng Hoàng Trọng Thừa vốn là nhà Nho đạo Khổng, Hội Trưởng John Drange Olsen rành Hán ngữ hơn cả “quốc ngữ’ Việt Nam (chỉ có bà Cadman biết Hy Lạp).

Nói ngắn gọn: "thập tự giá" thực chất là đưa ra một từ khác hoàn toàn, mượn ý HÌNH VẼ theo chữ Tàu, chứ không phải là dịch ngữ nghĩa một danh từ, không có ý nghĩa thuộc linh mạnh mẽ gì trong đó cả, thậm chí hoàn toàn VÔ NGHĨA nếu dịch nghiêm túc từng chữ trong ngôn ngữ hiện nay ( = "cái giá chữ số mười"). Ai đọc được chữ Hán thì hiểu ngay vấn đề.

Người Tin Lành rất say mê hình ảnh thập tự giá, hát nhiều bài ca tụng thập tự. Cây thập tự trong nhà thờ Tin Lành ngày càng phình to, ép dòng chữ truyền thống "TÔN VINH ĐỨC CHÚA TRỜI" ngày càng nhỏ, thậm chí ngày càng nhiều nhà thờ bỏ hẳn dòng chữ đó để kéo màn nhung làm nền cho một thập tự giá khổng lồ. Các phòng nhóm tư gia đặc biệt thích treo chữ JESUS với chữ S kéo giãn nhô lên thòng xuống thành hình thập tự giá.

2. TỪ CHUẨN CỦA CÔNG GIÁO VIỆT NAM:

Giáo hội Công Giáo Việt Nam xưa đã chọn dùng "Thánh Giá" như là từ chuẩn của họ, đó là từ được dùng chính thức, bằng cớ nhà thờ nào cũng có 14 chặng đường Thánh giá, nhiều dòng / tu viện / nhà thờ  từ xưa đến nay vẫn mang tên là "Mến Thánh  Giá" chứ chẳng hề có một trường hợp "Mến Thập Tự Giá" nào cả! (ngôn ngữ / ca từ Công giáo ít sính Hán tự như Tin Lành, ví dụ nói "máu" thay vì "huyết", "mến" thay vì "yêu"). Dù vậy, từ này cũng không phải là dịch đúng nghĩa, mà thực chất là tự ý thêm một tính từ “Thánh” vào để TÔN THÁNH dụng cụ vật chất ấy lên hàng thánh tích, định hướng giáo dân vào việc thờ kính thánh tích và giáo cụ của giáo hội (cũng như phải tuyệt đối cung kính với cả các vụn bánh vì niềm tin bánh và rượu biến mình thành máu thánh thật khi dâng lễ). Từ đó có các giáo nghi tôn sùng thánh giá, giơ lên giơ xuống cho giáo dân ngắm, rờ rẫm hôn hít, hoặc dứ dứ để đuổi quỷ.

Sự tích khởi đầu ngay sau Công đồng Nicaea, thái hậu Helena mẹ của hoàng đế La Mã Constantine (người ép giáo hội theo tín lý 3 ngôi tôn Jesus Christ là Chúa Trời và Maria là Mẹ Chúa Trời) hành hương “đất thánh” để tìm các thánh tích từ năm 326-328 và tuyên bố rằng bà đã tìm được “thánh giá thật” của Chúa Jesus, vì nó chữa được bệnh và khi đẽo bớt gỗ ra thì nó tự mọc đầy lại như cũ (tôi nghe kể vậy, không bình luận gì). Từ đó dấy lên một phong trào thờ cây thánh giá và đủ mọi thứ bùa phép vật chất phát xuất từ đó đến tận ngày nay, thậm chí không ai biết có bao nhiêu "thánh giá con" đã "chiết xuất cách mầu nhiệm" từ gỗ "thánh giá mẹ" (cũng không bình luận).

Qui mô tôn sùng và phô trương hình ảnh cây thánh giá chữ thập đạt đỉnh điểm qua các đợt "Thập tự chinh" đẫm máu suốt 2 thế kỷ do giáo hoàng phát động từ 1095-1291, một chương đen tối đầy tai tiếng của giáo hội nhân danh "thánh giá chữ thập''

(Info check:  http://en.wikipedia.org/wiki/Crusades  -  chú ý bức tranh cổ vẽ các cột hành hình trong mục "Saracens" cực kỳ rõ ràng).

Trong xã hội Việt Nam, do sự phát hành vượt trội của Kinh Thánh Tin Lành và sự năng nổ truyền giảng của người Tin Lành cho công chúng từ thế kỷ 20, chữ "thập tự giá / thập giá / thập tự" đã dần trở nên phổ biến hơn chữ “thánh giá” trong tiếng Việt hiện đại.

Trong một xã hội có bề dày Hán văn mấy nghìn năm, truyền thống Công giáo mấy trăm năm, thì chữ “thập tự giá” được nhiều người trân trọng yêu mến, tin là từ chuẩn thì cũng không có gì khó hiểu, dù ngữ nghĩa từ ấy xa lạ hoàn toàn với  nguyên ngữ Kinh Thánh và áp đặt người đọc vào chỉ một cách hiểu theo ý giáo hội sau này.

Điểm đáng để ý suy gẫm là thánh giá Công giáo giữ nguyên Chúa Jesus máu me quằn quại trên đó gần 2000 năm vẫn chưa gỡ xuống...

3. TỪ CHUẨN CHÚA DÙNG TRONG KINH THÁNH:

Nguyên ngữ Hy Lap "σταυρός" (stauros) có nghĩa gốc chỉ là cây trụ, cây cọc dựng thẳng đứng (từ đó ra tiếng Đức Stern / Stamm, tiếng Anh stand, tiếng Tây Ban Nha estaca, tiếng Ý stare..), mà từ thời Homer cổ Hy Lạp đã luôn chỉ có nghĩa một cây trụ / cọc thường dùng để treo / đóng tội phạm lên. Mãi đến khi khi Cơ-đốc giáo lan tràn thì mới có thêm nghĩa thứ nhì là trụ có thanh ngang.

Hãy xem cách dùng từ của Chúa Jesus và các sứ đồ khi giảng về điều này:

Chính Chúa Jesus khẳng định chi tiết hình thức trong quá khứ phải ứng nghiệm chính xác trong cách chịu chết của Ngài: “Xưa Môi-se TREO CON RẮN lên nơi đồng vắng THỂ NÀO, thì Con người cũng phải bị TREO LÊN DƯỜNG ẤY, hầu cho hễ ai tin đến Ngài đều được sự sống đời đời.” (Giăng 3:14).

Vì ấy là để ứng nghiệm giải pháp cứu sống khỏi hình phạt chết cho chính Đức Chúa Trời ban ra: “Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng: Hãy làm lấy một con rắn lửa, rồi treo nó trên một CÂY SÀO. Nếu ai bị cắn và nhìn nó, thì sẽ được sống. Vậy, Môi-se làm một con rắn bằng đồng, rồi treo lên một CÂY SÀO; nếu người nào đã bị rắn cắn mà nhìn con rắn bằng đồng, thì được sống.” (Dân Số Ký 21:8-9). Đây là từ mà chính người Tin Lành Việt Nam đã chọn dịch và tin suốt hơn 100 năm qua, không phải tôi tự chọn.

Giáo hội cố diễn giải và chúng ta cũng đã từng bắt chước nói theo nhiều ý rất văn hoa, đủ thứ nghe hay ho về thanh đứng thanh ngang gì đó của “thập tự giá”, dù điều đó không hề được mô tả một lần nào trong cả Kinh Thánh. Có bậc đươc giáo hội tôn là "giáo phụ" dạy rằng thập tự giá phải có thanh ngang, vì khi quay con chiên trên lửa để ăn Lễ Vượt Qua thì phải có 2 thanh ngang để căng 4 chân nó ra, nhưng càng suy diễn càng xa lạ hài hước, vì nếu vậy thì phải có 2 chứ chỉ 1 thanh ngang thì đâu có khớp, trong khi CHÍNH MIỆNG CHÚA JESUS khẳng đinh con rắn BỊ TREO THỂ NÀO thì Con Người cũng phải BỊ TREO THỂ ẤY! Ngài khẳng định với bậc Thầy lễ nghi Ni-cô-đem là phải BỊ TREO GIỐNG CON RẮN ĐỒNG chứ có nói BỊ CĂNG GIỐNG CON CHIÊN QUAY bao giờ đâu... Những lý luận ấy có thể đã vô tình bảo vệ cho truyền thống thờ hình tượng “thập tự giá” của đời sau và cột trói thay vì giải phóng tâm trí tín đồ!

Kinh Thánh Việt Nam đã chọn dịch rằng Chúa biểu lấy “CÂY SÀO”, rồi sau đó Môi-se lấy “CÂY SÀO” để treo con rắn. Con rắn thì có mấy chân để căng ra trên thanh ngang??? Tôi không có ý khen dịch “CÂY SÀO” là chuẩn (thậm chí khó hình dung với dân thành phố thời nay), nhưng chỉ chứng minh người Tin Lành Việt Nam đang tự mâu thuẫn lớn khi hiểu và nói khác nhau về Lời Chúa! Nên nhớ Ngũ Kinh Môi-se cực chuẩn trong việc lập lại mấy chục lần những cụm từ “Môi-se làm Y NHƯ lời Đức Giê-hô-va phán dặn”, ông chỉ sơ sẩy MỘT LẦN là bị phạt chết trước khi vào đất hứa đấy (chưa ai dám chắc về việc gì, nhưng chắc chắn không phải vì việc chế thêm thanh ngang trên "cây sào" này vì khác địa danh Mê-ri-ba, chắc chắn lần này ông đã làm đúng chuẩn), không thể có chuyện ông dám tự sáng tác mô hình mới có thêm thanh ngang cho hài hòa “chiều đứng với Chúa chiều ngang với người” như thần học gia sau này hay suy diễn!

Phi-e-rơ là người đương thời với Chúa Jesus, Phao-lô là công dân La Mã bấy giờ, chắc chắn đã chứng kiến hoặc hiểu rõ hình dáng “cây mộc hình” nầy ra sao. Họ đã dùng từ Hy Lạp “ξύλον" (xulon) (a tree, một cái cây) được dịch là “cây gỗ”, đơn sơ mộc mạc mà đầy cảm xúc cho thấy sự ỨNG NGHIỆM HOÀN TOÀN với các chi tiết đã tiên tri rõ ràng từ Cựu Ước trong số 329 lần đề cập đến gốc chữ עֵץ [ets] (tree / wood):

Phao-lô giải thích: “Đấng Christ đã chuộc chúng ta khỏi sự rủa sả của luật pháp, bởi Ngài đã nên sự rủa sả vì chúng ta, vì có lời chép: Đáng rủa thay là kẻ BỊ TREO TRÊN CÂY GỖ” (Ga-la-ti 3:13 - dẫn lại Luật Pháp trong Phục Truyền 21:22-23)

Phi-e-rơ khẳng đinh: “Ngài gánh tội lỗi chúng ta trong thân thể Ngài TRÊN CÂY GỖ” (I Phi-e-rơ 2:23)

Từ đó, mọi hình ảnh tiên tri liên quan đến A-đam bị phạt vì dính dáng đến cái cây biết Thiện-Ác mà bị án chết, Y-sác phải thuận phục ý cha vác cây lên đồi làm chiên con hiến tế (tiếng Việt dịch "củi" nhưng nguyên ngữ là chính chữ ‘cây gỗ’ này), Áp-sa-lôm bị treo trên cây đâm nát tim giữa khoảng trời và đất vì tội soán ngôi cha (Chúa Jesus đã phải trả xong luôn cả cái tội tày đình nầy, ấy mà thần học gia cứ xúi giáo hội ép Ngài vào thế tiếp tục giành ngôi Cha mãi từ 325 đến giờ), Ê-li-sê chặt khúc cây để làm nổi cứu vớt chiếc rìu… Thậm chí cây mộc hình Ha-man muốn treo Mạc-đô-chê (con Chúa) trở ngược thế vào dành cho nó (hình ảnh con rắn) tương ứng Cô-lô-se 2:14… Tất cả đều được giải quyết VÔ CÙNG TRỌN VẸN CHUẨN ĐẾN TỪNG CHI TIẾT khi so sánh với hình ảnh Chúa Jesus BỊ TREO TRÊN CÂY GỖ (MỘC HÌNH) thế chổ tội nhân…

Đó là chưa nói đến cõi tương lai với hình ảnh CÂY sự sống tái xuất hiện trong sự hiện diện của Chiên Con bên Ngôi Cha...

4. CHÚNG TA CHỌN CHUẨN CHƯA?

Tôi không hề có ý bắt ai cũng phải dùng từ chuẩn, biết hình dáng thật của “cây gỗ” Chúa Jesus mang là gì, vì sự chết của Ngài mới là vấn đề cốt lõi.

Ai tin cái giá ấy hình cây cọc đứng chữ I, hay có thanh trên đều giống chữ T, hay hình chữ thập giống dấu cộng [+], hay bắt chéo như chữ X, thậm chí chữ vạn như đạo Phật và Chính Thống giáo Ethiopia... thì là chuyện của họ. Tôi cũng đều đã đến tìm hiểu tận những nơi đó, không phê phán niềm tin riêng của từng người.

Tôi chỉ trình bày ý nghĩa từ ngữ các giáo hội đã chọn để mô tả biểu tượng thiêng liêng này, và đối chiếu rõ ràng với những gì Kinh Thánh chép. Tôi tự hỏi vì sao con dân Chúa đã được sống lại với Đấng Christ và tự do trong Thánh Linh rồi, mà lại cứ phải ép nhau trung thành với văn tự không chuẩn, tự trói nhau trong khuôn khổ một hình ảnh thiếu bằng cớ Kinh Thánh do giáo hội sau này vẽ ra, để rồi tự hạn chế phước hạnh tuyệt vời trong mọi ý nghĩa soi sáng thuộc linh thật rực rỡ xuyên suốt trong Lời Chúa??

Nếu khăng khăng vì cảm tình riêng mà “say mê thập tự xưa” theo nghĩa đen, hoặc cố giữ từ “thập tự giá” xa lạ với nguyên ngữ, thì chỉ vô tình phục vụ cho việc bảo vệ một hình ảnh đeo trên cổ theo truyền thống tôn giáo La Mã, lý thuyết văn tự giáo hội, mà đánh mất quá nhiều cơ hội trải nghiệm thuộc linh quí báu vô cùng.

Nếu không in trí nó phải là hình "CHỮ THẬP mầu nhiệm", mà cứ tự do hiểu đơn giản đó chỉ là MỘT CÁI CÂY, bao hàm mọi cái cây mang chết chóc nguyền rủa khác chứ không cớ gì phải có 2 thanh hình dấu cộng kiểu La Mã, thì dễ dàng được mở mắt nhận ra sự ứng nghiệm toàn diện ngay, khi liên đới được hình ảnh tất cả những CÁI CÂY chết chóc luôn đeo bám MỌI NGƯỜI trong Cựu Ước với CÂY GỖ trên đồi SỌ:  mọi nút thắt của Cựu Ước được THÁO GỠ SẠCH SẼ khi Con Người Vô Tội chịu án thay toàn nhân loại, bị TREO LÊN, đóng dính và đổ máu chết trên CÁI CÂY có con rắn bị nguyền rủa ấy!!!

Biết đâu chỉ bởi cố chấp một chữ theo ý người, mà con đường thăng tiến trong sự nhận biết Chúa và sự lạ lùng trong Luật Pháp của Ngài đã bị che khuất nhiều điều khá lâu, như con ngựa bị bịt mắt chỉ được phép nhìn he hé một góc theo ý kẻ cầm cương muốn lái nó phục vụ mục đích của mình..  trong khi Linh Cha đã ban xuống là để dẩn con cái Ngài vào MỌI LẼ THẬT!  Lẽ thật Cựu Ước có được gỡ thông suốt trọn vẹn hết chưa, hay còn nhiều chổ bị che khuất chỉ vì khăng khăng tin "cây gỗ" phải mang hình số 10 của chữ Tàu?!

Tôi không muốn phân tích dài dòng làm chi, nhưng vì có anh em đang muốn biết Lẽ thật, tha thiết chân thành công khai hỏi lý do tôi dùng chữ “cây mộc hình”, nên tôi phải cố dành thì giờ trình bày Lẽ Thật với lòng trân trọng yêu mến anh em; đừng ai liếc qua mà vội phán xét “văn tự vô bổ” hoặc hí hửng chụp mũ tôi là "Jehovah Witness" khi thấy vài ý tương tự nhé. Tôi chỉ tự xâu chuỗi Lời Chúa cách cá nhân, không nói theo sách vở hội nào cả đâu!

Sau khi mọi chuyện với cây mộc hình đã được trọn, Chúa Jesus an nghỉ trong tay Cha. Khi Cha khiến Ngài sống lại, Ngài hiện đến với các môn đồ, "Ngài phán rằng: Ấy đó là điều mà khi ta còn ở với các ngươi, ta bảo các ngươi rằng MỌI SỰ ĐÃ CHÉP VỀ TA trong luật pháp Môi-se, các sách tiên tri, cùng các Thi Thiên PHẢI ĐƯỢC ỨNG NGHIỆM.  Bấy giờ Ngài MỞ TRÍ cho môn đồ được HIỂU KINH THÁNH." (Lu-ca 24:44-45)

Với những người thích tranh luận từng con chữ trong Kinh Thánh nhưng không nhận ra hình ảnh liên quan đến Ngài trong đó, Ngài quở: " Các ngươi dò xem Kinh Thánh, vì tưởng bởi đó được sự sống đời đời: ấy là Kinh Thánh LÀM CHỨNG VỀ TA vậy!" (Giăng 5:39)

Anh em có thật đang tìm kiếm ý nghĩa trân quý trong Lẽ Thật Lời Sống của Chúa, hay chỉ bảo vệ kỷ niệm văn tự lời chết của giáo hội?

“Hãy tấn tới trong ân điển và trong sự thông biết Chúa và Cứu Chúa chúng ta là Đức Chúa Jêsus Christ. Nguyền xin vinh hiển về nơi Ngài, từ rày đến đời đời! A-men.” (II Phi-e-rơ 3:18)

 Dành cho ai muốn tham khảo thêm:

http://tgpsaigon.net/baiviet-tintuc/20101111/7428
http://tyndalearchive.com/scriptures/www.innvista.com/scriptures/compare/heathenb.htm
http://www.bibletools.org/index.cfm/fuseaction/Lexicon.show/ID/G4716/stauros.htm
http://en.m.wikipedia.org/wiki/Stauros

Jerusalem 3/2000

Holy Sepulchre outside

"True Cross" was here??

He is not here!!!

Codex Græcus Matritensis Ioannis Skyllitzes, the only surviving illustrated manuscript of a Greek chronicle, includes 574 miniatures, including this special one // bức tranh cổ Hi Lạp cho thấy rõ mộc hình đã được sử dụng rất phổ biến thời xưa.